Oświetlenie halogenowe - podstawy które warto poznać

Tak, jeszcze kilka lat temu w naszym domu dominowały lampy na suficie czy biurku. Dzisiaj mamy do wyboru niezwykle szeroki wachlarz ozdobnych lamp, kinkietów czy halogenów. Ale co warto było by wiedzieć na temat oświetlenia halogenowego ... ?


Oświetlenie halogenowe wykorzystywane jest obecnie najczęściej do celów dekoracyjnych. Poznajmy zatem nieco bliżej te źródła światła.

Halogeny należą do grupy żarowych źródeł światła. Cechuje je wyższa sprawność w porównaniu z tradycyjnymi żarówkami, wobec czego z tej samej mocy uzyskujemy więcej światła. Posiadają znacznie mniejszy żarnik dzięki czemu możliwe jest wyposażenie je w reflektory. Na rynku znaleźć można bardzo wiele rodzajów halogenów wyposażonych właśnie w reflektory. Cenną cechą odróżniającą halogeny od żarówek jest również bielsze światło większa trwałość. 

Oto kilka z ważniejszych zalet halogenów:

• wyższa sprawność w porównaniu z żarówką,
• od 2 do 5 razy większa żywotność niż żarówek,
• bielsze światło w porównaniu z żarówką (w zakresie od około 2800K - 4000K),
• małe gabaryty, które ułatwiają ich wykorzystanie,
• możliwość zastosowania reflektora bezpośrednio w żarówce,
• wersje zarówno na niskie jak i standardowe napięcie sieciowe (np. 12V, 230V),
• bardzo bogaty wybór oprawek i opraw oświetleniowych wykorzystujących halogenowe źródło światła,
• szeroka gama dostępnej mocy (od około 5W do 2000W w zależności od typu),
• wierne oddawanie kolorów
• możliwość łatwego ściemniania światła halogenowego.

Jednak oprócz zalet halogeny posiadają także wady. Główną niedogodnością jest ich wysoka temperatura, która narzuca pewne ograniczenia i wymagania. Bańka halogenu rozgrzana jest znacznie bardziej niż tradycyjnej żarówki, dlatego nie wolno dla źródeł o tym samym mocowaniu, w miejsce żarówki zastosować halogenu o tej samej mocy. Oprawa oświetleniowa dla tradycyjnej żarówki może nie wytrzymać wyższej temperatury. 

Czas podać zatem wady halogenów:

• wysoka temperatura bańki halogenu jak i mocowania (trzonka),
• niższa żywotność halogenów w porównaniu ze źródłami światła wyładowczymi np. świetlówkami (te jednak mają duże gabaryty co znacznie ogranicza ich zastosowanie),
• pomimo stosunkowo wysokiej sprawności halogeny cechuje niższa sprawność niż innych źródeł wyładowczych np. świetlówek (tutaj również duże gabaryty znacznie ograniczają ich zastosowanie),
• wersje halogenów na niskie napięcie (np. 12v) wymagają transformatora zasilającego co podwyższa koszt instalacji (niskie napięcie jest jednak zaletą, jeśli zamierzamy zastosować halogeny np. w łazience, gdzie nie należy stosować lamp na napięcie sieciowe),
• przy montażu trzeba uważać, aby na bańce nie pozostawić śladów palców, co skraca znacznie ich żywotność. 

Biorąc pod uwagę zastosowanie i budowę halogeny możemy podzielić na następujące grupy:

• Halogeny z reflektorem. Występują obecnie w różnych mocach i co ważniejsze z różnymi kątami skupienia światła. Dzięki temu dla każdego oświetlanego obiektu możemy dobrać halogen o takim kącie świecenia, aby uzyskać oczekiwany efekt (aby obiekt był oświetlony w całości lub w części). Standardowy reflektor w kierunku oświetlanego przedmiotu odbija zarówno światło jak i ciepło wytwarzane przez żarnik. Reflektory wykonane z aluminium odbijają 100% światła i 95% ciepła, dlatego aby zapobiec nadmiernemu nagrzewaniu się oświetlanych przedmiotów, produkowane są halogeny o specjalnej konstrukcji, z tzw. reflektorami dichroicznymi, które przepuszczają ok. 66% ciepła do tyłu. Dzięki temu uzyskujemy odbicie 33% ciepła i 95% światła w kierunku oświetlanego przedmiotu. Zatem jeśli zamierzamy wykorzystać halogeny dichroiczne w sufitach podwieszanych, w tzw. "oczkach halogenowych", musimy zapewnić odpowiednią wentylację nad sufitem (naturalną lub wymuszoną) które umożliwi odprowadzić wytwarzane przez halogeny duże ilości ciepła. Dlatego między innymi dla danego źródła światła (głównie halogenu z reflektorem) producenci podają minimalną odległość między źródłem, a oświetlanym przedmiotem. Zazwyczaj jest to 0,5m.

• Bardzo małe gabarytowo halogeny niskiego napięcia bez reflektora przeznaczone głównie do oświetlenia miejscowego i dekoracyjnego. Wykorzystywane są np. w lampkach biurkowych, żyrandolach, kinkietach. 

• Halogeny liniowe z mocowaniem "double ended". Tego typu halogeny przeznaczone są przede wszystkim do projektorów i lamp, które posiadają własny odbłyśnik. Mogą być stosowane zarówno wewnątrz jak i na zewnątrz budynków, do oświetlenia ogólnego przestrzeni. Dość popularnie wykorzystywane są w projektorach z detektorem ruchu jako oświetlenie "bezpieczeństwa" przed posesją. Halogeny liniowe o mocach większych od 500W wymagają poziomej pozycji świecenia, co jest pewnym ograniczeniem.

• Dość popularne są również halogeny niskiego napięcia z reflektorem aluminiowym Aluline 111. W ofercie producentów występują żarówki o wiązkach światła skupionych jeszcze bardziej niż wspomniane wcześniej halogeny dichroiczne, dlatego doskonale nadają się do tworzenia oświetlania obiektów lub stref z większych odległości. Te o kątach świecenia do kilku stopni, nawet z kilkunastu metrów. Bardzo często wykorzystywane są w pomieszczeniach biurowych.

Oczywiście odmian halogenów jest cała masa i trudno jest je wszystkie wymienić, niemniej te które pokrótce omówiłem powyżej należą do najczęściej spotykanych na naszym rynku.

Dzięki swoim zaletom halogeny znalazły cały szereg zastosowań. Ale o tym może innym razem ...

Robercik72
http://mojwymarzonydomek.blogspot.com/